Sei que teño o blog cheo de trapalladas. Debería facer limpeza, pero cústame quitar cousas do medio. Escolle ti o que che pareza e non fagas caso do resto.

8.5.07

Tópicos sobre a lingua galega II- A cooficialidade e os constitucionalistas

“A Constitución di que os dous idiomas son oficiais, así que cada un pode usar o que queira”.

Esta afirmación, moi frecuente entre o funcionariado para esquivar o cumprimento do seu deber, obedece unicamente a unha lectura parcial ou interesada da Carta Magna, ou o que é peor, a unha non lectura da mesma. Á Constitución pásalle coma ó Quixote, que todo o mundo o cita, pero case ninguén o leu.

Se se analiza con atención o texto constitucional verase que, certamente, no Título Preliminar, artigo 3, establécese a cooficialidade dos dous idiomas, pero iso non quere dicir que se use indistintamente cada un deles en todo momento e lugar. De feito a redacción exacta dese punto di:

Artículo 3.
1. O castelán é a lingua española oficial do Estado. Todos os españois teñen o deber de coñecela e o dereito de usala.
2. As demais linguas españolas serán tamén oficiais nas respectivas Comunidades Autónomas de acordo cos seus Estatutos.
3. A riqueza das distintas modalidades lingüísticas de España é un patrimonio cultural que será obxecto de especial respecto e protección.


Antes de continuar, fago un inciso para lembrar tamén que na súa disposición final establécese que “Esta Constitución (...). Se publicará también en las demás lenguas de España”. Non sei se se cumpriu, pasados case 30 anos, este mandato; polo de pronto, a tradución do artigo 3, que acabo de citar, é miña.

Volvo ó rego. A maioría da xente parece que coñece moi ben o punto 1, pero parece que ignora os puntos 2 e 3, que tamén forman parte da Constitución, e non din pouco.

O punto 2 dálle poder ós Estatutos de cada comunidade para regulamentar esa cooficialidade, e o punto 3 di que a pluralidade lingüística de España é un patrimonio cultural e deberá ser obxecto de especial respecto e protección. Polo tanto haberá que ver como se desenvolve no Estatuto de Autonomía de Galicia este apartado, ou sexa, como se regula a cooficialidade, e tamén de que xeito se lle presta especial respecto e protección á diversidade lingüística.

A Constitución non traza máis que as liñas xerais, e vaise concretando en normas inferiores. Haberá que ver, en consecuencia, qué di non só o Estatuto, senón tamén a Lei de Normalización Lingüística e os Decretos posteriores que, pouco a pouco, van concretando o papel de cada un dos idiomas na nosa sociedade, ou sexa, a cooficialidade. (Xa chegará o momento de citalos textualmente).

E ningunha destas disposicións legais é anticonstitucional. Se o fose xa tería sido modificada porque a historia demostra que non hai precisamente permisividade en favor do galego. De feito, cando se estableceu a primeira redacción da Lei de Normalización Lingüística, houbo que revisala porque atentaba contra a Carta Magna, como veremos noutro momento.

Antes de deixar a un lado a Constitución, queremos lembrarlle ós que tanto gustan de citala, a outra idea á que nos referiamos máis arriba: a obriga de respectar e protexer a diversidade lingüística. Supoñemos que non será necesario recordar aquí o significado dos termos diversidade, respecto e protección. E se alguén ten dúbidas respecto a cales dos dous idiomas cooficiais en Galicia está máis necesitado de protección, recomendamos a consulta de informes recentes de institucións tan pouco sospeitosas de parcialidade como son a UNESCO ou o Consello de Europa.
CONTINUACIÓN

NOTA: Podes acceder ó pdf da edición en papel (2014), premendo neste enlace.

Ningún comentario: