Sei que teño o blog cheo de trapalladas. Debería facer limpeza, pero cústame quitar cousas do medio. Escolle ti o que che pareza e non fagas caso do resto.

26.11.07

Évos un amaicer guapo


Sábado, 24

Amaiceu o día gris no Eo-Navia, pero volveuse guapo ó caer a tarde.

En Santiso, cabo do Eo, Ángel Prieto e os seus compañeiros puxeron, unha vez máis, o esforzo e a ilusión por manter viva a cultura que nos une. E como o tempo pon a cada un no seu lugar, chegará tamén para eles o día coa palabra sinalada: exemplares.

Fose pola música dos Folkgazais ou polo café con leite con biscoito -é de supoñer que non do de Navaza-Elucidario-, Babarro e Quique Costas chegaron do norte e do sur para falarnos de gaiteiros e poetas. Ana Rebollada empregouse con paixón e eu diría que tamén con algo de perdón. Non hai demos como din. Aurora, a d’A Antigua, e Belén Prieto puxeron a emoción e a carne de pita co verso ben contado. Teresa López trouxo do pasado as palabras do pai que dan nome ó libro, bo regalo. Alberto Calvín lembrounos a tradición do romanceiro coas súas pillerías -dá gusto oílo-. Babel deixou a humildade de quen non lle dá importancia ó seu labor importante, e o neno César Legaspi puxo a esperanza ó unir cunha ponte de rimas a historia da burra vella que súa avoa lle contou coa súa gracia de neno e viño novo.

Hai futuro.

20.11.07

Prestige, aínda.


Non quero idealizar o que pasou no noso país hai cinco anos, pero tampouco quero esquecer. Por iso recupero este texto que redactei daquela como enunciado para un exercicio de clase. Hoxe é só un texto que queda no aire para refrescar a memoria:
Imaxina que es...
... o mar, o salitre con cheiro a xofre, un percebe que agoniza afogado polo veleno ou o ollar triste do neno que ve negra a area dos seus castelos. Imaxina emporcallada a praia onde sempre te bañaches, a rocha que agachou o teu primeiro bico, o mariñeiro que non pode ir ó mar coa mirada cravada no horizonte ou o mozo que pensa en emigrar. Imaxina que es un paxaro morto de ás brancas rebozado de negro, unha illa verde rodeada de flores negras de caramiña, ou unha serea cega no medio das tebras da auga.

Imaxina, sinte... e escribe (verso ou prosa, longo ou curto, escribe)

14.11.07

A forza que vén de lonxe -V: Mark Wiersma, David Mackenzie, Takekazu Asaka

A SERIE EMPEZA AQUÍ
Mark Wiersma gañou no 2006 o III concurso de monólogos monolingües organizado polas tres universidades galegas.
Mark Wiersma é americano de California. Chegou a Compostela no 2004 para facer o doutoramento sobre literatura comparada. Dous anos despois, ademais de contar os contos en galego, púxose a argallar unha asociación de estranxeiros galegofalantes.

“Eu vin a Galicia sen plans definitivos e arestora xa decidíon ficar. Agora vivo aquí e paréceme normal aprender e falar a lingua do lugar”.
Benvido Mr. Marshall!

De todos os non galegos ós que lle oín falar en galego, quen máis me impresionou foi David Mackenzie. É que non só fala galego, senón que o fai con acento e con retranca.
David Mackenzie creou e dirixiu o Centro Irlandés de Estudos Galegos, incluido no Departamento de Estudios Hispánicos da Universidade de Cork (UCC), que este ano celebra o seu X aniversario.
Mackenzie, escocés de nacemento, xa creara con anterioridae o centro de estudos galegos de Birmingham.

Takekazu Asaka, Takiño para os amigos, é xaponés e ben se lle ve na pinta e no nome. En 1977 andaba por Madrid estudando castelán e tropezou cun exemplar de A Nosa Terra. “Esta Terra non é vosa, rapaces”, -debeu pensar- e interesouse por aquel idioma raro. Agora leva xa un montón de artigos e varios libros sobre o galego: Gramática do galego moderno, Guía de conversación en galego, Vocabulario básico da lingua galega,... Tamén traduciu para o xaponés Cantares Gallegos de Rosalía e os Seis poemas galegos de Lorca.
Doutorouse en Osaka e imparte clases de Lingüística Hispánica y Románica na Universidad Tsudajuqu de Tokio, pero cada verán vén dar unha voltiña e cando marcha vai dicindo:
Sayonara ríos
Sayonara fontes

Con ese precedente, non me estraña que Shin Chan se movese con tanta soltura na nosa tele.

NOTA: A foto roubeilla a Perfecto Conde do seu blog; espero que me desculpe.

7.11.07

A forza que vén de lonxe- IV: Heidi Khüm, John Rutherford, Gerald Denley


A SERIE EMPEZA AQUÍ
Lendo cousas sobre María Mariño atopei con Heidi Khüm. Supoño que debería saber da súa existencia, pero non sempre sabemos todo o que se espera de nós. A verdade é que me soaba o nome, pero pensaba que era unha modelo alemá afeccionada á Fórmula I, en tempos. Alemá é, pero non é modelo aínda que si modélica. Leva algún tempo asentada en Ferrol. É poeta en galego, castelán, alemán e inglés, e non ten ningún transtorno psicolóxico por vir de fóra e aprender o noso idioma.

A Craig Paterson dirixiulle a tese en Óxford John Rutherford, inglés de Ribadeo ou ribadense de Inglaterra. Xa nin se sabe. El foi pioneiro en crear centros de estudos galegos en Universidades do estranxeiro. Impulsou a tradución de autores do galego ó inglés e acabou escribindo As frechas de ouro na nosa lingua de ouro. Ben merecido o premio Trasalba e aínda unhas cuncas de Ribeiro, con ben uva treixadura.

Tamén era inglés Gerald Denley, nacido en Londres no ano 26. Entrañable viaxeiro que un día atracou en Vigo de volta dunha das súas moitas andainas. Como o transporte xa daquela era lento, deu unha voltiña por Galicia e acabou quedándose. En Valdoviño era coma da casa.

Traduciu para o galego textos escritos por el mesmo en gaélico e en romanó, a lingua dos xitanos, que non todo vai ser traducir do inglés. Dous anos despois de chegar a Valdoviño, empezou a escribir en galego. Era o ano 59.

No medio do seu cuarto había unha cama;
as sabas eran lenes como as teas de araña.
Lembro o seu arrecendo de frores ventureiras.
Sobor da cama e do garda-roupa varias monecas:
un mono
un león e dous tigres,
cans,
snoopy,
un parrulo-garrulo
unha galeguiña e un gaiteiro,
unha leiteira holandesa
unha negriña baiana,
unha mucama de Pernambuco
(...)

E tamén:

Pouco a pouco
estamos perdendo as horas.
...
El xa o sabía.

CONTINÚA

1.11.07

A forza que vén de lonxe -III: Franck Meyer, Craig Patterson, Iam Emmt


A SEREI EMPEZA AQUÍ

Franck Meier. Francés porque lle cadrou, pero ben podería ser alemán porque á súa terra cambiáronlle o marco cada pouco, como explica neste fermoso artigo.
A comezos dos 90 chegou a Compostela cun Erasmus. Non sei se xa falaba galego ou se o aprendeu daquela, pero no 91 xa publicaba en Ólisbos un poema que empezaba así:

Cando como de xardíns colgantes
Medran flores baixo cálida noite 
En brillo redondo das túas lúas de prata



e que remataba moi a gusto. Un precursor, se cadra, dun estilo que despois estivo de moda entre as nosas poetas máis novas e que Viqui Veiguela cultivou coma ninguén, con máis acerto ca recoñecemento.

Asentouse entre nós. Traduciu de e para o galego. Publicou un poemario e fundou unha editorial: Franka editora. Máis non se lle pode pedir.

Craig Patterson. Esta vez a forza que vén de lonxe chega do norte, mar por medio. Inglés asentado en Escocia. Doutorouse en Oxford cunha tese sobre Otero Pedrayo. Dirixe o centro escocés de estudos galegos, con sé en Stirling, onde eu vin un castelo de conto cunha culebra de prata ós seus pés. Traduce a nosa literatura para o inglés, e iso que os ingleses non son moi dados a traducir para o seu idioma. Colabora na nosa prensa real e virtual. Visita Ribadeo de vez en cando e tanto pode pregoar as festas coma dar unha lección maxistral sobre o pensamento do Grupo Nós ás catro da mañá diante do Millo. Fala galego con fruición –como diría Alonso Montero- e con paixón como diriamos o resto dos mortais.

Un e outro recórdanme a Iam Emmt, inglés de Lancashire, que chegou a Galicia no 79. Non sei que sería del, pero gardo unha entrevista que lle fixo M. Rivas en 1990. Nela conta que fala galego sempre e que unha das primeiras palabras que aprendeu foi “carallo”, pero que pasou un bo apuro cando, traballando como tradutor entre un empresario galego e un inglés, tivo que traducir “temos a hostia de peixe”.

Non sei que sería del, pero de vez en cando releo o texto:
- E hai algo que lle resulte especialmente exasperante do carácter galego?
- Si, que sexa autodespectivo. Autodespréciase

Eles tamén son a forza que vén de lonxe.