Sei que teño o blog cheo de trapalladas. Debería facer limpeza, pero cústame quitar cousas do medio. Escolle ti o que che pareza e non fagas caso do resto.

21.12.14

Os de fóra como escusa

Cartel de A esmorga
 - Es que está en gallego y aquí viene mucho asturiano al cine.
Seica ese era o argumento que daba alguén do cine de Ribadeo para non traer A esmorga. Menos mal que Neves soubo mover fíos e cambiaron de idea.

Eu dou fe de que é certo. Entre Avilés e Ferrol non hai ningún outro cine e hai moitos asturianos que veñen a Ribadeo. Eu mesmo coñezo algúns deles e dou fe tamén de que son asturianos, pero non son parvos. E ademais moitos tamén falan galego.

Usar os de fóra como escusa para agachar as propias miserias, os propios complexos e prexuízos é algo bastante frecuente. Podería encher isto de exemplos, pero valería de pouco, que non me han ler os que non se decatan de que se pode facer o pailaroco en castelán ou en calquera outro idioma e pódese tamén lograr a excelencia en galego.

Podería encher isto tamén de xente de fóra que me pediu que non deixase de falarlle en galego porque me ían entendendo igual e incluso porque querían aprendelo. Podería falar tamén desa rapazada do Cañada Blanch de Londres que tanto admiro: de Vanesa, filla de colombianos, nacida en Madrid, que se expresa exquisitamente en galego con só quince anos; de Brian, fillo dun conductor de autobuses inglés, que soña con visitar Galicia algún día e que cando veña vai falar nese galego que xa fala con soltura.

Podería falar de Katjia, moza alemá de sorriso perenne e moi digno galego, e dos centos de estudantes das case corenta universidades de todo o mundo onde se estuda o noso idioma. Pero non valería de nada, porque non nos han ler os que seguen facendo o pailaroco en castelán de paso que axexan polo ventanuxo para dicir:  
- Es que está en gallego y aquí viene mucho asturiano al cine.



14.12.14

Escapismo

  Valéntín García, o actual Secretario Xeral de Política Lingüística, manifesta hoxe en El País que "en la encuesta nos faltan hablantes de gallego". En parte ten razón; eu podo dicirlle onde están uns cantos: polo mundo adiante, emigrados. Algo terán que ver tamén niso as políticas que os seus están facendo.

Fragmento da entrevista en El País (14-12-14)

 Estes días está de moda falar de transparencia, pero os nosos mexilloeiros non dan conseguido que na etiquetaxe das latas que mercamos figure a palabra Galicia, para que non nos metan mexillón de vai-ti-saber-onde. O asunto estase levando, de xeito simbólico, ós plenos dos concellos, onde os do PP votan a favor, pero despois votan en contra nos Parlamentos onde realmente se pode decidir algo. Cousa do demo, supoño. Eu non sei para que vale ter unha denominación de orixe se despois non se pode indicar a orixe.

  Eu botei hoxe media mañá percorrendo establecementos da miña vila en busca dunha botella de auga galega. Estiven en seis sitios e non a dei atopado. É certo que estamos en domingo case todos os lugares nos que se pode mirar son tendas pequenas, onde hai unha ou dúas marcas, pero tamén mirei nun supermercado "de garda", coma as boticas, que ten tres ou catro metros de andeis con augas; se cadra había máis de media ducia de marcas e ningunha era de Galicia. E a min non me dá a gana de comprar auga mineral que non sexa galega, que para iso estamos na Terra da auga. Antes collo o coche e vou á fonte do Valín cun caldeiro.

  Somos os reis do escapismo; non hai maneira de dar connosco. Calquera día buscámonos no mapa e atopamos un burato negro, ou un mar cheo de tiburóns. 

4.12.14

Eduardo Pondal: das Figueiras ó Mar das Galiñas

Talasónimos galegos no Gran Sol
Un día pola mañá, se cadra con néboa no tesón, Eduardo Pondal  abandonou a ribeira das Figueiras, deixou Ribadeo a estribor e colleu rumbo ó Mar das Galiñas.

Ós poucos, levo tempo rastrexando as pegadas da literatura galega no Eo-Navia e xa case nada me sorprende, pero aínda así non esperaba atopar o bardo de Ponteceso tan cerca da miña casa, e moito menos emerxendo das augas coma unha Venus. Souben del grazas ós Contos do mar de Irlanda, de Xurxo Souto
Carrillo tamén levou ó mar a literatura galega. O neno da rapeta e do mansío chegou a ser armador do seu propio gransoleiro: Eduardo Pondal. Construído no ano 69, en sociedade con dous cuñados, nos estaleiros Gondán, Figueiras, Ría de Ribadeo. “O nome foi cousa das miñas fillas: Lola, Carmen e Zulema. Cando o soubo Planas, o armador dos barcos nos que andaba, regaloume Queixumes dos pinos”.
A chamada de Ossian tivo resposta. Eduardo Pondal sae cara ao mar de Irlanda. Que lances prodixiosos han vir nesas viradas?

No Gran Sol está o Mar das Galiñas, e A Selva, Os tres Codillos, A Cona da Vella e moitos outros talasónimos galegos, nomes cos que os nosos mariñeiros bautizaron as leiras do mar de por aí arriba, segundo nos descobre o de Monte Alto.

Carrillo, José Carrillo, seica naceu no ano 30 e ós 11 comezou a ir ó mar. Con 26 quitou o título de patrón e estreou o nomeamento camiño de Irlanda mandando un barco cunha fenda remendada con cemento rápido. Nin Sinbad sería capaz de tal fazaña. O Gran Sol foi o seu mundo desde aquela. A compañía do Eduardo Pondal chegou anos despois. Quen sabe as que pasaron xuntos!, pero nunca teremos noticia diso, porque as cousas do mar non se contan na terra.

Busco na rede e, certamente, atopo a partida de bautizo do Eduardo Pondal, na web do estaleiro onde se construiu, só que está rexistrado no ano 70 e non no 69. Tanto ten. A encarga figura a nome de “Manuel Castiñeiras e outros”. É de supoñer que o tal Castiñeiras é un dos cuñados de Carrillo.

Rexistro do Eduardo Pondal, na web do estaleiro Gondán
Eu non sei se Gondán non construiu outros barcos antes ca estes ou se non leva conta. Polo rexistro, o Eduardo Pondal foi o segundo botado no estaleiro, precedido só polo Segundo Río Sil, do ano anterior.

Non escribo máis, que acabo de oír, coma cada día,  a sirena do estaleiro de Gondán. Toca descanso.