Conservo desde hai tempo un exemplar de Os novísimos da poesía galega, antoloxía de poetas novos que Mª Victoria Moreno publicou cando
Franco empezaba a agonizar, deixando, iso si, o seu bafo infestando o aire
aínda hoxe, ou se cadra hoxe máis ca nunca.
De vez en cando volvo a ese vello libro buscando aqueles versos que releo eternamente:
Aquil tren cargado de carne humán
detívose na fronteira unhas horas
pra valdeirarse dunhos pais sen fillos.
Na estación había un letreiro longo
que poñía: “EUROPA – MERCADO – FÁBRICA”.
Tempos houbo nos que eu lía estes versos e sentía
que falaban de min, que non estaba. Cousas miñas.
No último Grial do 2018, Montse Pena Presas debulla os avatares que a publicación desta
antoloxía provocou no seu tempo. Non sabía eu que a tesoira da censura entrara
a saco tamén nesta escolma de versos cheos de ilusión. Seica nin a rosa que
sangra na portada se librou das suspicacias.
No artigo, Montse Pena corríxese a si mesma despois
de afirmar en A voz insurrecta que
Os novísimos da poesía galega
non sufrira modificación ningunha por causa do seu expediente de censura, que se pechou o 15 de febreiro de 1974. Foi Chus Nogueira quen lle fixo ver que as
páxinas 102 e 103, correspondentes ó poema “Carta poema aos fillos do Che”, de Alfredo Conde, non
figuraban no libro, aínda que constan no índice.
O asunto explícase pola existencia de dúas versións
distintas da 1ª edición. Hai unha versión completa e outra mutilada, na que unha mesma
folla ten no anverso a páxina 101 e no reverso a páxina 104, omitindo o poema
antes citado. A versión
mutilada utilizaríase para salvar os atrancos das autoridades e a versión
íntegra para o público en xeral.
O coñecemento dese detalle levoume a
comprobar a cal das dúas versións se corresponde o meu exemplar e descubrín que ó voltear a folla da páxina 101 aparece directamente a
104, ou sexa, teño un exemplar da versión chapodada que fixo felices os
censores.
A verdade é que tamén eu me alegrei de ter un exemplar
eivado, aínda que iso implique un poema menos polos mesmos cartos. Gústanme os
libros raros. Será que tamén eu son rariño.
