Sei que teño o blog cheo de trapalladas. Debería facer limpeza, pero cústame quitar cousas do medio. Escolle ti o que che pareza e non fagas caso do resto.

30.5.16

A ría que non é ría

Ría de Ribadeo, con Castropol ó fondo (Foto: Tania Fernández Faílde)
De todos os episodios aldraxantes que temos visto contra a toponimia galega, un dos máis absurdos é recente e está pasando bastante desapercibido.

Perpetrouno a Xunta de Galicia e di que a ría de Ribadeo non é unha ría senón un lugar xeolóxico de interese, que denominan Ría do Eo porque si. Non acatan os informes lingüísticos dos especialistas porque se refiren á ría e non a esa outra cousa que seica inventaron uns sabios de Madrid.

Como a denominación forma parte dun catálogo de espazos naturais, xa imaxino os guías turísticos describíndollelo ós visitantes: 
- Esa masa de auga que vostedes ven na desembocadura do río, esa onde nadan os parruliños e hibernan os paxaros, onde se fan deportes náuticos e medran cangrexos matahomes, onde se pillan luras parvas que van á luz das farolas nas noites de verán..., esa non lles é unha ría: é unha canteira asulagada.
O nome que evita citar a vila mariñá xa é cousa asentada da outra banda das augas, en Asturias, por máis que a cartografía usase sempre, aquí e acolá, a denominación de ría de Ribadeo. Hai algún tempo alguén decidiu que Ribadeo era nome prohibido no Principado e empezou a campaña de ría del Eo.

Como o inicio da teima case cadrou coa crise, quero pensar que non foi por mala fe, senón por aforrar tempo, tinta e pintura en documentos e letreiros. Pero que o atentado veña de dentro da casa e cunha argumentación tan peregrina supera o nivel de aguante dos máis pacientes.

Nin mel, nin dátiles, nin leite.
Apaña, mozo, pedras[...]

17.5.16

Manuel María: "Documentos personaes" personalizados.

Hoxe toca espir a Manuel María. É o tributo que hai que pagar por ser merecente dun 17 de maio para si.
Portadas de exemplares de textos de Manuel María
Ademais doutros de edición máis recente, eu teño un exemplar da 1ª edición de Documentos personaes. Nel consta unha dedicatoria asinada en Lugo en agosto de 1958.

As follas amarelas e medio arrancadas conservan os quince poemas que compoñen o libro. A ironía do último, "Testamento", no que se prega non chorar cando o Alcalde de turno se luza cun longo discurso na súa honra, ten un engadido final, manuscrito a bolígrafo, no que se fai unha excepción con Saleta, autorizándoa a ela, só a ela, a derramar bágoas. Non teño a certeza de se o engadido é do autor ou da propia Saleta:
Inda que o aito sexa emocionante / non se lle permite a ninguén / derramar bágoas. / 
                           A Saleta si...
Fragmento do poema "Testamento", cun engadido manuscrito 
Xa que escribo dende onde escribo, co Cantábrico aí ó lado, quero referirme tamén ó poema “Gacetilla literaria”, onde o autor repasa a actualidade literaria do país, con alusión a dous nomes ribadenses: Luz Pozo e Daniel Cortezón: 
[...]  
Cuña Novás hai tempo non pubrica./ Novoneyra metido no Caurel. / Cunqueiro, tan fino e inxenioso. / Fole anda a rematar unha novela. / Luz Pozo Garza está en Viveiro. / Os versos de Xohana Torres son moi bos. / Todo este trebello enriba dun./ Maside en Compostela. Otero Pedrayo / a falar longamente no café.Ferrín, Mourullo, Franco Grande, / López Nogueira, Lorenzo e Cortezón, / coa súa mocedade madura pro bandeira./ 
[...]

No medio do vello libro consérvase un recorte, con foto dun Manuel María mozo, anunciando un acto de sinatura de exemplares, co gallo da festa do libro.
Recorte de prensa anunciando un acto de Manuel María
Teño tamén unha separata, con dedicatoria do 30 de agosto do 58, do que, segundo parece foi o primeiro poema que Manuel María lle dedicou a Saleta. Xa me teño referido a el neste blog e a cousa acabou incluso tendo repercusión errónea que xa aclarei cun comentario no mesmo post.
Fragmento da separata do poema de Manuel María publicado en Papeles de Son Armadáns.
Con todo, parece ser que o erro valeu para que na propia Fundación Manuel María soubesen da presenza do autor en Papeles de Son Armadáns, así que tampouco foi tempo perdido.

No medio da separata consérvase outro recorte da prensa de Vigo, sen data, cunha entrevista na que o autor se mostra algo crítico coa poesía da época: “Hay mucho versificador y poco poeta”. Pero da entrevista interésame agora resaltar só o comezo:
- Fai constar que tu i-eu falamos en galego nesta conversa.
- Fago.
Entrevista a Manuel María no ano 1958
Despois, todo o texto está en castelán. Pasou en 1958. Se fose hoxe, 58 anos despois, con algúns xornais galegos tería que empezar advertindo o mesmo.