 |
| Portada do libro |
Agora cabía ben eiquí a impresión que deixaron os emigrantes galegos que eu tratei. Conservo na miña man dereita o estruchamento de milleiros de mans galegas, endurecidas polo traballo e moitas amolecidas pola folganza miserable. Vin o trunfo e a derrota de moitos galegos, pero endexamais ollei a súa felicidade. (Castelao: Sempre en Galiza)
A felicidade debe ser un dos
poucos aspectos que non analiza Chemi Lombardero en La huella de la emigración a América en el Cantábrico occidental, un estudo que o autor
presentou hai pouco na biblioteca de Ribadeo, apadriñado polo xornalista Martín
Fernández Vizoso que, nas súas intervencións, demostrou levar unha computadora na cabeza con datos ben interesantes sobre o tema.
Ó longo de anos, o autor bebeu de
fontes orais que aínda viven e, sobre todo, queimou os ollos na interminable
bibliografía que supoñen os xornais da zona e arquivos diversos, case sempre
mal organizados, onde constan listados de emigrantes, alistamentos de quintas e
outros datos que tivo que revisar e ir contrastando liña por liña. Paciencia de
taxidermista.
 |
| FOTO: J.A, La Voz de Galicia |
Como resultado, case 200 páxinas
nas que Chemi vai debullando cada detalle da emigración transoceánica dos
mariñaos orixinarios da franxa que vai desde o concello de Valdés, na parte
asturiana, ata O Valadouro e Foz, na banda galega. Cronoloxicamente, aínda que
hai alusións anteriores e posteriores, céntrase no período comprendido entre
finais do XIX e o comezo da guerra civil.
As causas da emigración, a percepción
social do fenómeno, as accións filantrópicas dos emigrantes, as pegadas no
urbanismo da zona, a promoción social dos retornados, a súa participación en
colectivos cidadáns e políticos e as iniciativas emprendedoras que promoveron
son os principais aspectos que Chemi analiza con detalle e con rigor nun estudo onde teñen cabida tanto as valoracións globais como a anécdota individual, achegando numerosos detalles e nomes.
Certo é que Chemi preséntanos só
o lado amable da emigración. Para que a radiografía sexa completa, botamos de menos a memoria do fracaso, que tamén o
houbo, só que non deixou rastro tan visible.
1 comentario:
Publicar un comentario