Seica Carlos Casares aparece como personaxe en A ferida do vento, o último libro
de Riveiro Coello. Collendo prestado o léxico do cine, supoño que a
iso se lle pode chamar un cameo literario.
Deume agora por pensar noutros cameos en textos literarios. Sempre se
falou das alusións de Góngora a Quevedo e viceversa, pero iso non eran cameos;
eran pedradas. Tamén sei dalgunha pedrada nas cantigas galego-portuguesas
medievas:
Foi un día Lopo jograr
a cas dun infançón cantar,
e mandou-lh'ele por don dar
tres couces na garganta;
e fui-lh'escass', a meu cuidar,
segundo com'el canta.
Escasso foi o infançón
en seus couces partir entón,
ca non deu a Lopo, entón,
máis de tres na garganta;
e máis merece o jograrón,
segundo com'el canta.
Vese que eran amigos Martín Soares e
o xograr Lopo...
Pero interésanme os cameos amigables, as aparicións breves redactadas con respecto, a xeito de homenaxe. Nese sentido, coñezo algúns casos que aluden a xente de por aquí arriba:
Pero interésanme os cameos amigables, as aparicións breves redactadas con respecto, a xeito de homenaxe. Nese sentido, coñezo algúns casos que aluden a xente de por aquí arriba:
Marilar Alexandre en O coitelo en novembro cita a escritora ribadense Eva Moreda, a carón doutros autores.
A. M.? Calquera sabe. Pode corresponder a varias persoas. Ou mesmo a alguén que nunca publicou e que non sexa posíbel localizar. Se fose E. M. podería tratarse da narradora Eva Moreda. Seguro que é A?
O Códice Calixtino que che digo que teño non é o de Luz Pozo, amiga, que tamén, senón o bo, ese que desde hai varios días o mundo todo anda procurando con tanto afán.
Luz Pozo e o tamén ribadense Daniel Cortezón aparecen no poema “Gacetilla literaria”, pertencente en
Documentos personaes, de Manuel María, no que pasa revista da actividade
literaria do momento:
[...]
Cuña Novás hai tempo non pubrica.
Novoneyra metido no Courel.
Cunqueiro, tan fino e inxenioso.
Fole anda a rematar unha novela.
Luz Pozo Garza está en Viveiro.
Os versos de Xohana Torres son moi
bos.
Todo este trevello enriba dun.
Maside en Compostela. Otero Pedrayo
a falar longamente no café.
Ferrñin, Mourullo, Franco Grande,
López Nogueira, Lorenzo e Cortezón
coa súa mocedade madura por bandeira
[...]
Tamén na literatura castelá hai algún cameo ribadense:
Nalgún garito do
Madrid dos anos 50 seica se celebraban tertulias literarias que eran coma un saloon do Oeste; era habitual que
os recitadores se visen interrompidos polos espectadores. Rafael Azcona, na
novela Los ilusos, reeditada hai uns
anos pola coruñesa Ediciones del Viento recrea aquel ambiente e introduce un
personaxe chamado Dionisio, que seica vén a ser o polígrafo ribadense Dionisio Gamallo Fierros:
Se volvió decidido a pegar a quien hubiera profanado la emoción del instante con aquel alevoso comentario. Era un hombre con mirada de pájaro, vestido de negro y cargado con una enorme carpeta. El poeta Garruchero, cordial, le palmeaba la espalda.
- ¡Hombre, Dionisio!... Al fin y al cabo…
- ¡Idiotas todos! Y ese pobre mentecato, más que ninguno. ¡Haciendo versos a los ochenta años! ¿No has visto a Silvestre?
- No, no…
- Me voy. No quiero entontecerme.
Paco miraba, interrogándole, a Garruchero. Este explicó:
- Es Dionisio. Nada, no hay que hacerle caso. Siempre está así.
Le extrañó a Paco aquella pasividad de su nuevo amigo, tan violento hasta entonces. ¿Quién demonios era aquel Dionisio?
Otero Pedrayo referiuse tamén a
Dionisio Gamallo nun acróstico inédito:
UN ACRÓSTICO DEL TIEMPO VIEJO
Diulle ó ser a dozura mariñeira
I a cume do Mondigo, azul vixía
Onde tecen as fadas da neboeira
Namorouno da estrofa largasía.
Ispindo o curazón car’á senlleira
soedá dos fortes, n’il se ll’a acendía
Ise arelar da roita ventureira
Ofercida aos eleititos da armunía
Galán de troba, pouco a
abogadeira
A ambizou o tentou ¡Tiña outra
guía!
Moralejo, prosaico da silveira
Arredouno de nós. Hoxe maquía
Lluitando no roquedo da canteira
Obradoiros faiscantes de poesía.
R. OTERO PEDRAYO, agosto de 1940
Obradoiros faiscantes de poesía.
R. OTERO PEDRAYO, agosto de 1940
O propio Gamallo Fierros aparece aludido, con Rodríguez Baixeras, en "La perspectiva de la eternidá", un precioso relato de La hestoria tapecida, do xenial Xuan Bello. Con todo, neste caso, o cameo dos dous ribadenses está pillado polos pelos, xa que non chegan a ser personaxes da historia. Aparecen tan só como referencias espaciais para unha señora que é tamén personaxe irrelevante:
Escuco tres los cristales del Cantón, veo a una señora cun paragües increíble que cruza la Plaza d’ España, pasa ensín saludar xunto a la estatua de Gamallo Fierros y empobina per una esquina, que será la cai Villafranca del Bierzo, hacia nun sé onde; detrás d’ella, inundándolo too, queda una lluz fría, gris, clarísima, y un aire contundente, áspero y sabio sutrume les palmeres que canta nos sos poemas Xavier Rodríguez Baixeras [...].
